انتخاب اسم شرکت یکی از مراحل حیاتی در فرآیند ثبت شرکت محسوب می‌شود. نام شرکت نه تنها معرف برند شماست، بلکه می‌تواند بر نحوه درک مشتریان از کسب‌وکار شما تأثیر بگذارد. یک نام مناسب باید منحصربهفرد، مرتبط با حوزه فعالیت شما و به‌یادماندنی باشد تا بتواند در ذهن مخاطبان باقی بماند. در این مقاله از رسمیو ما به بررسی مراحل انتخاب نام شرکت خواهیم پرداخت و باید و نباید های قانونی را در نام گذاری شرکت ها معرفی خواهیم کرد. پس تا پایان با ما همراه باشید.
اهمیت انتخاب نام مناسب برای شرکت
یکی از مهمترین مراحل در شروع یک کسب و کار و راه اندازی شرکت ، انتخاب نام مناسب برای شرکت، به ویژه شرکت‌های سهامی عام و خاص، ضروری است. در هنگام انتخاب نام شرکت باید به نکاتی مانند سادگی تلفظ، قابلیت ثبت قانونی، امکان استفاده از دامنه اینترنتی و تطابق با فرهنگ بازار هدف توجه کرد. استفاده از کلمات خلاقانه، ترکیب واژه‌ها یا الهام گرفتن از زبان‌های دیگر می‌تواند به خلق یک نام منحصربهفرد کمک کند. همچنین، انجام تحقیقات اولیه برای اطمینان از عدم ثبت اسم مشابه توسط شرکت‌های دیگر ضروری است.
علاوه بر این، نام شرکت باید پتانسیل رشد و توسعه را داشته باشد. انتخاب نامی که بیش از حد محدود به یک محصول یا منطقه خاص باشد، ممکن است در آینده مانع گسترش کسب‌وکار شما شود. بنابراین، بهتر است نامی انتخاب کنید که بتواند با تغییرات احتمالی در محصولات، خدمات یا بازار هدف هماهنگ باشد.
بسیاری از کسب‌وکارها در ابتدا به این مسئله توجه کافی ندارند و پس از مدتی متوجه می‌شوند که اسم شرکت آن‌ها تأثیر مستقیم بر جذب مشتریان و ایجاد اعتبار دارد. از آنجایی که تغییر نام شرکت پس از ثبت، فرآیندی پیچیده، زمان بر و پر هزینه است، توصیه می‌شود که از ابتدا با آگاهی کامل و رعایت اصول قانونی، نام مناسبی برای شرکت خود انتخاب کنید.
امروزه با توجه به قوانین سخت‌گیرانه‌تر، انتخاب اسم شرکت دشوارتر از گذشته شده است. این قوانین برای جلوگیری از تقلب، سوءاستفاده و سردرگمی مشتریان وضع شده‌اند. بنابراین، توجه به دستورالعمل‌های موجود می‌تواند از بروز مشکلات حقوقی در آینده جلوگیری کند.
نکات مهم و قوانین انتخاب نام شرکت
الزامات قانونی برای انتخاب نام شرکت
بر اساس قانون تجارت، هر شرکت تجاری باید دارای نام مشخصی باشد که در فرآیند ثبت شرکت، رسمی و قانونی شود. شرکتها چه برای تأسیس و چه برای تغییر نام می‌توانند حداکثر ۵ نام را به اولویت ۱ تا ۵ به اداره ثبت شرکتها پیشنهاد دهند و این پیشنهادات به ترتیب در «اداره تعیین نام» بررسی و در صورت واجد شرایط بودن تایید می شود. این موارد برای همه شرکت ها اعم از شرکت های تجاری و موسسات غیر تجاری صادق است.
شرایط کلی انتخاب نام شرکت
اسم شرکت باید شرایط خاصی را داشته باشد تا مورد تأیید اداره ثبت شرکتها قرار گیرد:
- ریشه فارسی داشته باشد: استفاده از کلماتی مانند «باران»، «آذرخش» و «نیکو» مناسب است، در حالی که «مارکتینگ» و «سیستماتیک» مردود خواهند شد. همچنین استفاده از واژه های قومی و محلی تنها در همان مناطق قابل استفاده است.
- واژه‌های لاتین در آن استفاده نشود: مثلاً «ایران تک» که شامل واژه «تک» (مخفف تکنولوژی) است، مجاز نیست. اما استفاده از واژه های عربی و بیگانه که از قدیم در زبان فارسی رواج یافته است اشکالی ندارد.
- با نام‌های ثبت‌شده قبلی متفاوت باشد: اگر «تجارت گستر پارسیان» ثبت شده باشد، نام «تجارت گستر ایرانیان» قابل قبول نخواهد بود.
- نباید تنها با اضافه کردن پسوندهایی مانند «گستر»، «نوین» یا «تجارت» متمایز شود: مثلاً «پارس الکترونیک» و «پارس الکترونیک گستر» مشابه محسوب می‌شوند. به این نکته توجه شود که پسوندهایی مانند صفت‌های تفضیلی، برتری و گمراه کننده (مانند: نوین، برتر، برترین، نو و…) و پسوندهای جمع (مانند ان، ین، و یا جمع مکسر) وجه تمایز ایجاد نمی‌کنند و موجب رفع تشابه نمی‌شوند.
- لزومی ندارد سه سیلاب داشته باشد: نام شرکت حتی با یک یا دو کلمه قابل ثبت است. به شرطی که این یک یا دو کلمه قبلا ثبت نشده باشد. برای پایین آمدن درصد شباهت توصیه می‌شود ۳ یا ۴ کلمه استفاده شود.
- از حروف مخفف و اختصاری استفاده نشود: مانند «ABC Corp» یا «ایران LTD» که مردود هستند. اما اگر فارسی باشد به کار بردن نام مخفف و اختصاری بعد از کل عبارت مشکلی ندارد.
- نباید از نام دانشمندان و شاعران استفاده شود: مثلاً «حافظ تجارت» مردود است.
- نام شرکت نباید به‌صورت مخفف چند اسم باشد: مثلاً ترکیب «پت-ایران-مد» پذیرفته نمی‌شود.
- چنانچه مایل باشیم نام محل در نام شرکت آورده باشد، باید شرکت در همان حوزه جغرافیایی ثبت شده باشد: مثلاً «تهران کارآفرینان» فقط در تهران قابل ثبت است.
- نام ها و عناوینی که اختصاص به تشکیلات دولتی، کشوری، لشکری و حاکمیتی دارند: غیرقابل قبول است.
- عبارت سازمان و ایران قابل ثبت نیست.
- عدم استفاده از نام هایی که خلاف قوانین، موازین شرعی، نظم عمومی یا اخلاق حسنه باشد.
- عدم استفاده از نام‌های اشخاص حقوقی که در سطح کشور مشهور است. مثلا در حوزه شرکتها و موسسات آموزشی، استفاده از عنوان «سفیر» قابل قبول نیست.
- از یک اسم خاص و متمایز کننده استفاده شود. مثلا «گروه مالی» قبال قبول نیست. «گروه مالی فلان» قابل قبول است.
کلمات و عبارات ممنوع در انتخاب نام شرکت
برخی از واژه‌ها به دلیل ملاحظات حقوقی و اجتماعی قابل استفاده نیستند:
- کلمات مربوط به نهادهای دولتی: مانند «بانک ایران» که ممکن است تداعی‌کننده ارتباط با نظام بانکی کشور باشد.
- کلمات مذهبی یا مرتبط با ایثارگری: مانند «شهیدان تجارت» که به‌دلیل سوءاستفاده‌های احتمالی ممنوع است و فقط با دریافت مجوز از بنیاد شهید امکان‌پذیر است. همچنین اگر اسم شهید خاصی باشد با دریافت مجوز از خانواده آن شهید نیز امکان‌پذیر است.
- واژه‌های بیگانه: مانند «تکنولوژی برتر» که به دلیل استفاده از واژه «تکنولوژی» قابل ثبت نیست.
- نام‌های افراد مشهور و دانشمندان: مثلاً «ابن سینا سیستم» قابل ثبت نیست، زیرا نام یک شخصیت برجسته علمی استفاده شده است.
- واژه‌هایی که نیازمند اخذ مجوز هستند: مانند «آژانس گردشگری سبز» که برای استفاده از کلمه «آژانس» نیاز به مجوز دارد. ذکر این نکته الزامی است که اخیرا استفاده از کلمه دانش‌بنیان مجاز نیست. حتی اگر مجوزش را داشته باشید.
تعیین اسم شرکت بر اساس نوع شرکت
بر اساس قوانین تجارت، اسم شرکت بسته به نوع آن باید شامل عبارات خاصی باشد:
- شرکت‌های سهامی عام و خاص: برای انتخاب نام شرکت سهامی خاص و عام باید عبارت «سهامی عام» یا «سهامی خاص» قبل یا بعد از نام شرکت ذکر شود. مثال: «نفت و گاز پارسیان سهامی خاص».
- شرکت‌های تضامنی: نام یکی از شرکا باید در عنوان شرکت آورده شود و عبارت «شرکت تضامنی» قید گردد. مثال: «شرکت تضامنی احمدی و شرکا».
- شرکت‌های مختلط: باید عبارت «شرکت مختلط» و نام حداقل یکی از شرکای ضامن ذکر شود. مثال: «شرکت مختلط سهامی رضاپور و شرکا».
- شرکت‌های نسبی: در هنگام انتخاب نام مناسب برای شرکت نسبی، عبارت «شرکت نسبی» به همراه نام یکی از شرکا ضروری است. مثال: «شرکت نسبی موسوی و برادران».
- شرکت‌های با مسئولیت محدود: برای شرکت های با مسئولیت محدود باید عبارت «با مسئولیت محدود» در نام شرکت قید شود. مثال: «پارس تجارت با مسئولیت محدود». اسم شرکت نباید متضمن اسم هیچ یک از شرکاء باشد.
نکته: شرکت به محض انحلال، در حال تصفیه محسوب می‌شود و باید در دنبال نام شرکت همه جا عبارت «در حال تصفیه» ذکر شود.
نحوه استعلام نام شرکت
برای اطمینان از تکراری نبودن نام شرکت، میتوانید به سامانه استعلام نام شرکتها مراجعه کنید و نام مدنظر خود را بررسی نمایید.
همچنین اخیراً در سامانه کاتب یک سامانه جدید به نام «سامانه تعیین نام هوشمند (نام‌یار)» راه‌اندازی شده است. افراد می‌توانند با مراجعه به این سایت، اسامی پیشنهادی خود را وارد کنند. در صورتی که نام پیشنهادی با اسامی سایر شرکتها مشابه باشد، نتیجه بررسی به کاربر اطلاع داده می‌شود. همچنین، در برخی موارد، خود سامانه پیشنهاد می‌دهد که کدام اسامی مشابه قابل ثبت و بررسی هستند و کدام یک مشابه ندارند. چنانچه نتیجه بررسی در «نام‌یار» مثبت بود و اسم پیشنهادی بر اساس استعلام قابل ثبت باشد، میتوان آن را به عنوان پیشنهاد برای ثبت نام شرکت استفاده کرد.
تفاوت نام شرکت و نام برند چیست؟
تفاوت اسم شرکت و برند شرکت در چندین جنبه کلیدی دارد که در ادامه با هم بررسی میکنیم:
- الزام قانونی: انتخاب اسم شرکت اجباری است و هنگام ثبت شرکت باید مشخص شود، اما برند یک نشان تجاری اختیاری است و ثبت آن به تصمیم صاحبان کسب‌وکار بستگی دارد.
- مدت اعتبار و حمایت قانونی: اسم شرکت تا زمانی که شرکت منحل نشده و فرآیند تصفیه آن به پایان نرسیده باشد، معتبر و تحت حمایت قانونی است. در مقابل، برند به‌صورت دوره‌ای (معمولاً هر ۱۰ سال یک‌بار) نیاز به تمدید دارد تا حمایت قانونی آن ادامه پیدا کند.
- قابلیت انتقال: نام شرکت به‌عنوان هویت حقوقی شرکت غیرقابل‌انتقال است، اما برند قابلیت انتقال به اشخاص حقیقی یا حقوقی دیگر را دارد. این انتقال می‌تواند به‌صورت فروش، واگذاری یا حتی اجازه استفاده (لیسانس) انجام شود.
- مرجع ثبت و تأیید: انتخاب و تأیید اسم شرکت توسط اداره تعیین نام اداره ثبت شرکتها و مؤسسات غیرتجاری انجام می‌شود، در حالی که ثبت و تأیید برند بر عهده مرکز مالکیت معنوی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور است.
به‌طور خلاصه، اسم شرکت هویت رسمی و قانونی شرکت را تعیین می‌کند و به‌طور دائمی با شرکت همراه است، اما برند نشان تجاری و معرف محصولات یا خدمات شرکت است که برای ایجاد تمایز در بازار استفاده می‌شود و قابلیت تمدید، انتقال و واگذاری دارد.
سخن پایانی
همانطور که در این مقاله خواندید، انتخاب نام شرکت، هویت برند شما را مشخص کرده و می‌تواند نقش مهمی در موفقیت تجاری شما ایفا کند. انتخاب نامی که با هویت برند شما همخوانی داشته باشد، نقش مهمی در موفقیت کسب و کار شما ایفا می‌کند. یک نام قوی و الهام‌بخش می‌تواند باعث ایجاد اعتماد در مشتریان شده و تأثیر مثبتی بر بازاریابی و تبلیغات بگذارد. با دقت و خلاقیت در انتخاب نام، میتوانید هویت برند خود را به بهترین شکل ممکن شکل دهید.
رعایت دقیق قوانین و استفاده از نام‌های خاص و متمایز، از بروز مشکلات حقوقی و تغییرات احتمالی در آینده جلوگیری می‌کند. پس بهتر است، قبل از ثبت نهایی نام شرکت، تحقیقات کافی انجام داده و در صورت لزوم از مشاوران حقوقی کمک بگیرید. انتخاب یک نام مناسب و منحصربهفرد، مسیر رشد و پیشرفت کسب‌وکار شما را هموارتر خواهد کرد.
