شرکت های سهامی به طور کلی، به دو دسته شرکت سهامی خاص و شرکت سهامی عام تقسیم می‌شوند. شرکت سهامی خاص یکی از انواع شرکتهای تجاری است که در مقایسه با شرکت سهامی عام، ویژگی‌ها و مقررات خاص خود را دارد. یکی از اصلی‌ترین تفاوت‌های این دو نوع شرکت، نحوه تأمین سرمایه و فرآیند معامله سهام آن‌ها است. در شرکت سهامی خاص، سهام قابل معامله در بورس نیست و امکان پذیرهنویسی عمومی برای آن وجود ندارد. این بدین معناست که سهامداران شرکت تنها از میان موسسان و افرادی که توسط موسسان تعیین می‌شوند، انتخاب می‌شوند و نمی‌توانند سهام خود را به‌راحتی در بازار عمومی عرضه کنند.
برای تأسیس یک شرکت سهامی خاص، تعداد موسسین باید حداقل سه نفر باشد و تمامی سرمایه شرکت باید توسط آن‌ها تأمین گردد. همچنین، سرمایه اولیه این نوع شرکت نباید کمتر از یک میلیون ریال باشد. از آنجا که این نوع شرکت‌ها تشریفات کمتری نسبت به شرکتهای سهامی عام دارند، فرآیند تأسیس و ثبت آن‌ها ساده‌تر است. این ویژگی‌ها باعث میشود که شرکتهای سهامی خاص برای کسب‌وکارهایی که تمایل به سرمایه‌گذاری و مدیریت محدودتری دارند، مناسب‌تر باشند. در این مقاله به بررسی این گونه شرکت ها و نحوه ثبت آن ها خواهیم پرداخت. تا پایان با ما همراه باشید.
شرکت سهامی خاص چیست؟
طبق ماده ۴ قانون تجارت لایحه اصلاحی قسمتی از قانون تجارت مصوب ۱۳۴۷، شرکت سهامی خاص شرکتی است که تمام سرمایه آن منحصراً به‌وسیله موسسین تأمین میشود. این شرکت‌ها برای کسب‌وکارهایی که نیازی به جذب سرمایه از عموم ندارند، مناسب هستند.
یکی از ویژگی‌های کلیدی شرکتهای سهامی خاص این است که مسئولیت سهامداران محدود به مبلغ اسمی سهام آن‌هاست. این بدان معناست که اگر شرکت دچار بدهی یا ورشکستگی شود، سهامداران فقط تا میزان سرمایه‌گذاری‌شان در شرکت مسئول خواهند بود.
در این نوع شرکت‌ها، شخصیت حقوقی شرکت از شرکا مستقل است، به این معنی که حتی در صورت فوت یا ورشکستگی سهامداران، شرکت به فعالیت خود ادامه می‌دهد.
ویژگی‌ها و قوانین شرکت سهامی خاص
- حداقل تعداد اعضا: ۳ نفر
- حداقل سرمایه اولیه: ۱ میلیون ریال
- سرمایه‌گذاری: تمام سرمایه توسط موسسین تأمین میشود.
- نوع سهامداران: فقط موسسین شرکت
- انتقال سهام: بسته به اساسنامه شرکت، مشروط به رضایت هیئت مدیره یا سایر سهامداران
- میزان مسئولیت سهامداران: محدود به مبلغ اسمی سهام
- استقلال شخصیت حقوقی: شرکت حتی در صورت فوت یا حجر سهامداران ادامه خواهد داشت.
شرایط نام‌گذاری: عبارت “شرکت سهامی خاص” باید قبل یا بعد از نام شرکت، بدون فاصله در تمامی اوراق و آگهی‌ها ذکر شود.
ثبت شرکت سهامی خاص
ثبت شرکت سهامی خاص یکی از مهمترین مراحل تشکیل این نوع شرکت ها میباشد. برخلاف شرکتهای سهامی عام که فرآیند تأسیس طولانی‌تری دارند، شرکتهای سهامی خاص تشریفات ساده‌تری برای ثبت و تشکیل دارند.قانون‌گذار در ماده ۲۰ لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت ۱۳۴۷، اقدامات لازم برای تشکیل شرکت سهامی خاص را مشخص کرده است. این اقدامات شامل موارد زیر است:
- امضای اساسنامه شرکت: کلیه موسسین باید اساسنامه شرکت سهامی خاص را امضا کنند تا مراحل ثبت آغاز شود.
- تعهد سرمایه شرکت سهامی خاص: حداقل سرمایه باید کاملاً تعهد شود و ۳۵ درصد سرمایه اولیه در حسابی به نام شرکت در شرف تأسیس، واریز گردد.
- ارزیابی آورده‌های غیرنقدی: در صورتی که آورده غیرنقدی وجود داشته باشد، باید توسط کارشناس رسمی وزارت دادگستری تأیید گردد.
- انتخاب مدیران و بازرسان شرکت سهامی خاص: مدیران و بازرسان باید پیش از ثبت شرکت، به‌طور کتبی سمت خود را در شرکت بپذیرند.
- عدم نیاز به پذیرهنویسی عمومی در شرکت: برخلاف شرکتهای سهامی عام، در شرکت سهامی خاص نیازی به اعلامیه پذیرهنویسی عمومی وجود ندارد.
- واریز بخشی از سرمایه شرکت: در مراحل ابتدایی تأسیس،حداقل ۳۵ درصد سرمایه شرکت سهامی خاص باید در یک حساب بانکی به نام شرکت واریز شود. البته در این مرحله حتی میتوان 100 درصد سرمایه را واریز کرد.
- ثبت شرکت سهامی خاص در اداره ثبت شرکت‌ها: پس از تکمیل مدارک، درخواست ثبت شرکت سهامی خاص در اداره ثبت شرکت‌ها باید ارائه شود. پس از بررسی، در صورت شرکت به‌طور رسمی ثبت خواهد شد.
- دریافت شماره ثبت و شناسه ملی : در نهایت پس از ثبت شرکت سهامی خاص، شماره ثبت و شناسه ملی شرکت صادر میشود که برای انجام فعالیت‌های قانونی ضروری است.
مدارک لازم برای ثبت شرکت سهامی خاص
برای ثبت شرکت سهامی خاص، همانند شرکت های دیگر مانند شرکت مسئولیت محدود مدارک متعددی لازم است که در ادامه به این مدارک اشاره خواهیم کرد:
- مشخص کردن موضوع فعالیت شرکت
- ۵ نام پیشنهادی به ترتیب اولویت برای انتخاب اسم شرکت
- میزان سرمایه شرکت و سهم سهامداران
- کد پستی محل شرکت
- کپی کارت ملی و صفحه اول شناسنامه اعضا (سهامداران و بازرسین)
- شماره همراه اعضا که به نام خودشان باشد و در سامانه ثنا ثبت شده باشد
- تعیین سمت اعضای هیئت مدیره و بازرسان
- گواهی بانکی مبنی بر واریز ۳۵ درصد سرمایه اولیه
- اساسنامه شرکت سهامی خاص (در دو نسخه امضا شده توسط موسسان)
- اظهارنامه ثبت شرکت سهامی خاص (در دو نسخه امضا شده)
اقامتگاه و تابعیت شرکتهای سهامی خاص
مرکز اصلی شرکت سهامی خاص به عنوان اقامتگاه قانونی آن در نظر گرفته میشود. طبق ماده ۵۹۱ قانون تجارت، تابعیت شرکت بر اساس محل اقامتگاه آن تعیین میشود. در نتیجه، اگر مرکز اصلی شرکت در ایران باشد، تابعیت آن ایرانی خواهد بود. علاوه بر این، شرکتهای سهامی خاص ملزم به رعایت قوانین و مقررات مربوط به ثبت و تغییر اقامتگاه هستند. در صورت نیاز به تغییر اقامتگاه، باید تغییرات اساسنامه‌ای اعمال گردد.
انتقال سهام شرکت سهامی خاص چگونه است؟
مطابق قانون تجارت انتقال سهام بایستی در دفتر ثبت سهام به ثبت برسد. علاوه بر آن طبق اساسنامه اکثر شرکت های سهامی خاص، انتقال سهام شرکت سهامی خاص منوط به موافقت هیئت مدیره یا مجمع عمومی می باشد. در این صورت بایستی صورتجلسه هیئت مدیره یا مجمع عمومی نیز تنظیم و به امضاء اعضاء برسد. سپس صورتجلسه در سامانه ثبت شرکت ها ثبت و صورتجلسه به صورت فیزیکی به اداره ثبت شرکت ها ارسال شود. در صورت تایید این اداره نقل و انتقال سهام نهایی می شود. البته لازم به ذکر است صورتجلسه نقل و انتقال سهام شرکت سهامی خاص بر خلاف سایر تصمیمات، آگهی عمومی نمی شود و در روزنامه رسمی نیز آگهی نمی شود.
مسئولیت شرکا در شرکت سهامی خاص چیست؟
همانطور که در بالا هم اشاره کردیم، در شرکت سهامی خاص، مسئولیت شرکا (سهامداران) محدود به میزان سرمایه‌ای است که در شرکت سرمایه‌گذاری کرده‌اند. به این معنی که هر سهامدار تنها تا حد مبلغی که برای خرید سهام خود پرداخته است، مسئولیت دارد و نمی‌تواند بیشتر از این مبلغ برای بدهی‌ها و تعهدات شرکت مسئول شناخته شود. این ویژگی مسئولیت محدود، شرکت سهامی خاص را از دیگر انواع شرکت‌ها مانند شرکتهای تضامنی که مسئولیت نامحدود دارند، متمایز میکند.
سهامداران شرکت سهامی خاص در قبال بدهی‌ها و تعهدات شرکت مسئولیتی ندارند، مگر در شرایط خاص مانند عدم پرداخت کامل مبلغ سهام در زمان تأسیس. با این حال، در صورت تخلف یا اقدام غیرقانونی از سوی مدیران یا سهامداران، آن‌ها میتوانند مسئول شناخته شوند. به طور کلی، مسئولیت محدود در شرکت سهامی خاص از سرمایه‌گذاران در برابر ریسک‌های مالی محافظت میکند و دارایی‌های شخصی آن‌ها در خطر قرار نمی‌گیرد، مگر در موارد تخلف جدی.
نحوه تقسیم سهام در شرکت سهامی خاص
سرمایه شرکت در سهامی خاص به قطعات مساوی به اسم «سهم» تقسیم می شود و هر سهام دارای مبلغ اسمی می باشد. سرمایه شرکت حاصل ضرب تعداد سهام در مبلغ اسمی آن است. برای مثال چنانجه سرمایه شرکت 1.000.000 ریال باشد این سرمایه می تواند به 100 سهم 10.000 ریالی تقسیم شود. در سهامی خاص محدودیتی برای مبلغ اسمی هر سهم نمی باشد اما در شركتهاي سهامي عام مبلغ اسمي هر سهم نبايد از 10/000ريال بيشتر باشد.
سخن پایانی
ثبت شرکت سهامی خاص به دلیل تشریفات ساده‌تر و نیاز به سرمایه کمتر، یکی از محبوب‌ترین گزینه‌ها برای کارآفرینان و کسب‌وکارهای کوچک است. این نوع شرکت به شما اجازه می‌دهد با تعداد محدودی شریک، فعالیت رسمی و قانونی خود را آغاز کنید و از مزایای قانونی و مالی آن بهره‌مند شوید. انتخاب صحیح نوع شرکت، تأثیر مستقیمی بر رشد و موفقیت کسب‌وکار شما خواهد داشت. اگر به دنبال ثبت شرکت سهامی خاص هستید میتوانید به رسمیو اعتماد کنید. کارشناسان رسمیو با سالها تجربه در زمینه خدمات ثبت شرکت در کمترین زمان ممکن میتوانند به شما کمک کنند تا شرکت مدنظر خود را به صورت قانونی و بدون هیچ مشکلی ثبت کنید.
