بیسکوییت مادر سال‌های سال و برای نسل‌های مختلف ایرانیان یادآور دوران کودکی و خاطرات شیرین آن است. سالم بودن این بیسکوییت در کنار نرم بودن آن، در دوره‌های مختلف طرفداران خاص خود را پیدا کرده است و باعث شده نه تنها کودکان، بلکه بزرگ‌سالان هم به آن علاقه‌مند شوند. بیسکوییت مادر را شرکت «ویتانا» تولید می‌کند؛ شرکتی که سابقه‌ای بسیار طولانی در صنایع غذایی دارد و نخستین شرکتی است که در ایران به شکل صنعتی بیسکوییت تولید کرده است. در این گزارش مروری بر تاریخچه شرکت «ویتانا»، بنیان‌گذار و مسیر رشد آن خواهیم داشت و نگاهی هم به داده‌های آن در «رسمیو» می‌اندازیم.
دغدغه‌های خوشمزه آقای دکتر
رضا تهرانچی سال ۱۳۰۲ در کاشان متولد شد، تحصیلات ابتدایی را در مشهد گذراند و مقطع متوسطه را در دارالفنون تهران سپری کرد. در سال ۱۳۲۰ و بعد ازگرفتن دیپلم، تحصیل در رشته دندانپزشکی دانشگاه تهران را آغاز کرد و در سال ۱۳۲۷ مطب خود را در چهارراه مختاری تهران راه‌اندازی کرد. اما این تنها دغدغه دندان‌پزشک جوان نبود.
تهرانچی به علم تغذیه علاقه‌مند بود و کتابی با موضوع روش‌های مختلف تغذیه و طول عمر، از دکتر هاوزر آمریکایی تأثیر ویژه‌ای بر او گذاشت. به همین خاطر تولید نوعی بیسکوییت بر اساس فرمول دکتر هاوزر را آغاز کرد؛ بیسکوییتی سالم که متشکل از ملاس و جوانه گندم است. تهرانچی این بیسکوییت دست‌ساز را به قنادی‌های دو محله امیریه و بهارستان فروخت و سپس در سال ۱۳۳۵ تصمیم گرفت جدی‌تر به این کار بپردازد. او در آن سال کارخانه «ویتانا» را در امیریه تهران راه‌اندازی کرد؛ جایی که امروز یک منطقه پرجمعیت شهری است اما در آن زمان به قدری خلوت بود که می‌شد در آن یک کارخانه صنعتی تأسیس کرد!
رضا تهرانچی همراه با برادرش راهی آلمان و انگلستان شد و دستگاه‌های مورد نیاز برای تولید صنعتی بیسکوییت را خریداری کرد. سال ۱۳۳۷ برای اولین بار در ایران بیسکوییت تولید شد و دقیقاً در همین سال بود که شرکت «ویتانا» به طور رسمی به ثبت رسید.
خط تولید مهر مادری!
«ویتانا» در آن زمان تبلیغات گسترده‌ای روی اولین و مهم‌ترین محصولش یعنی بیسکوییت مادر انجام داد و تکیه اصلی این تبلیغات، سالم بودن این محصول و کارکردی بود که برایش به عنوان مکمل غذایی کودکان قائل شدند. انتخاب شعار تبلیغاتی «مهر مادر، شیر مادر، بیسکوییت مادر» هم به شکل گیری بهتر چنین تصویری کمک کرد.
«ویتانا» مدعی بود کودکان بالای 6 ماه می‌توانند در کنار شیر مادر از بیسکوییت مادر به عنوان مکمل غذایی استفاده کنند. برادران تهرانچی اعتقاد داشتند باید بیسکوییتی تولید کرد که به راحتی با دندان شکسته شود و با آب دهان نرم شود. نکته‌ی جالب اینجاست که این ویژگی بیسکوییت مادر همچنان بعد از گذشت بیش از 6 دهه است. «ویتانا» برای نخستین بار روی بیسکوییت‌هایش تاریخ مصرف ثبت کرد.
از آن پس و با مشاهده تجربه «ویتانا»، موسسه استاندارد ایران تصمیم گرفت شرکت‌های صنایع غذایی را ملزم کند که روی محصولاتشان تاریخ مصرف درج کنند. به مرور تنوع محصولات «ویتانا» از بیسکوییت مادر فراتر رفت و محصولاتی مانند نان سوخاری و بیسکوییت پتی‌بور نیز تولید کرد. با وقوع انقلاب اسلامی، برادران تهرانچی از ایران مهاجرت کردند و «ویتانا» به شرکت سهامی البرز از زیرمجموعه‌های بنیاد پانزده خرداد واگذار شد. این شرکت به فعالیت خود ادامه داد تا اینکه در سال ۱۳۸۵ اتفاق تلخی رخ داد و موقتاً تعطیل شد. این برای شرکتی که زمانی اصلی‌ترین تولیدکننده بیسکوییت ایران بود، یک فاجعه مدیریتی به حساب می‌آمد. بعد از ۱۸ ماه این مجموعه به بخش خصوصی واگذار شد و از سال ۱۳۸۷ فصل تازه‌ای از فعالیت خود را آغاز کرد که تاکنون هم ادامه دارد.
افزایش گستره تولید محصولات مادر و کودک
شرکت «ویتانا» بیش از ۱۳۱ میلیارد تومان سرمایه ثبتی دارد و ۴۸۱ محصول تولید می‌کند. در حال حاضر رضا صحرایی رییس هیئت‌مدیره و محمدرضا فخرالدینی مدیرعامل این شرکت هستند.
«ویتانا» سه شرکت مادر و ۱۱ شرکت زیرمجموعه دارد که به عنوان مثال شرکت «غنچه پرور» یکی از آنهاست. این شرکت به شکل تخصصی غذای کودک و محصولات دیگری مانند پودر کیک و پودر ژله تولید می‌کند.
شرکت «فروشگاه‌های زنجیره‌ای مشتریان برتر تیبا» دیگر زیرمجموعه «ویتانا» محسوب می‌شود که سال 1394 راه‌اندازی گردیده و باز هم به حوزه مادر و کودک مربوط است. این فروشگاه‌ها برای عرضه کلیه مایحتاج مادران باردار و کودکان کمتر از ۱۰ سال مانند انواع لباس راحتی، وسایل بهداشتی، ملزومات سیسمونی نوزاد و… است. شرکت «ویتانا» چند کارخانه برای تولید محصولاتش دارد که این کارخانه‌ها در آبیک قزوین، لارستان فارس و هفت کیلومتری غرب تهران قرار دارد. بیسکوییت به عنوان اصلی‌ترین محصول شرکت «ویتانا» بیشترین ظرفیت تولید این مجموعه را در اختیار دارد. مجموع ظرفیت تولید بیسکوییت در کارخانه‌های «ویتانا» بالغ بر ۶۴ هزار تن است. همچنین مجموع ظرفیت تولید انواع ویفر ۱۸ هزار و ۵۰۰ تن و ظرفیت تولید انواع کراکر ۶ هزار تن است.
